Festiwal Kultury Lasowiackiej to organizowane przez Województwo Podkarpackie oraz Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie wielotematyczne święto kultury ludowej organizowane już  po raz czwarty. Tegoroczna edycja trwała przez cały lipiec w północnej części województwa podkarpackiego. Program wypełniły koncerty i jarmarki, spektakle, wystawy oraz warsztaty, które przybliżyły bogactwo dziedzictwa Lasowiaków.

   „Żniwa jakich już nie ma” pod takim hasłem odbywały się obchody festiwalu w Nowej Dębie przybliżając uczestnikom tą zanikającą już tradycję. Wszystkie wydarzenia organizowane przez Samorządowy Ośrodek Kultury skupiały się wokół tradycyjnych żniw oraz obrzędów, które im towarzyszyły. Bogata oferta cieszyła się dużym zainteresowaniem nie tylko mieszkańców naszej gminy, ale i sympatyków kultury lasowiackiej spoza naszego regionu. Warsztaty robienia bukietów żniwnych zgromadziły uczestników w różnym wieku czyniąc je międzypokoleniowymi. Chociaż ta tradycja jest nadal praktykowana to nie każdy wiedział co oznaczają oraz jak dawniej wyglądały bukiety żniwne. Oprócz cennych informacji uczestnicy mogli sami przygotować tradycyjny bukiet z pachnących darów łąk i pól.  Różnorodność zbóż, kwiatów i polnych ziół sprawiły, że powstały przepiękne wiechy i przepiórki, które można było podziwiać podczas kolejnych wydarzeń festiwalu. Drugi dzień warsztatów przybliżył uczestnikom jakie są możliwości wykorzystania słomy i chociaż jest to materiał kruchy, niepozorny i nietrwały ma wiele zastosowań praktycznych i dekoracyjnych.   Słomkarstwo nie jest łatwą techniką i wymaga precyzji, więc warsztaty okazały się dużym wyzwaniem zwłaszcza dla najmłodszych uczestników. Pomimo to udało się wyczarować: korale, łańcuchy, aniołki, gwiazdki oraz słomkowe plecionki.

Kolejny etap Festiwalu miał miejsce w Centrum Kultury Lasowiackiej w Cyganach. Podczas plenerowej imprezy Grupa Obrzędowa „Cyganiacy” zaprezentowała widowisko „Żniwa u Lasowiaków”. Aktorzy posługując się tradycyjnymi narzędziami oraz gwarą tożsamą dla tego regionu przenieśli widzów w dawne czasy. Wywołali niemałe emocje wśród tych, którzy jeszcze pamiętają taką formę zbierania plonów oraz wzbudzili zainteresowanie tych, którym okres żniw kojarzył się jedynie ze współczesnymi maszynami. Obrzęd „Żniwa u Lasowiaków” został uwieczniony i jest dostępny w formie krótkiego filmu w charakterze paradokumentu. Podczas wydarzenia można było zapoznać się z dawnym sprzętem rolniczym oraz wyposażeniem tradycyjnej izby wiejskiej. Gości częstowano zsiadłym mlekiem z ziemniakami oraz przaśnymi potrawami lasowiackimi. Ciekawym akcentem obchodów festiwalu był niezwykle zacięty konkurs ubijania masła w którym wzięły udział panie z Kół Gospodyń Wiejskich. Niezwykle energiczny koncert zespołu „Karczmarze” z Rzeszowa był dopełnieniem tego wyjątkowego wydarzenia. Ludowa nuta w wykonaniu zespołu nie pozostała obojętna porywając uczestników do wspólnego śpiewu oraz tańca. Całość zakończyła potańcówka pod gwiazdami w rytm lasowiackiej muzyki w wykonaniu Kapeli „Lasowiacy” z Cyganów.

   Finałem nowodębskich obchodów IV Festiwalu Kultury Lasowiackiej był niesamowity koncert w sali widowiskowej Samorządowego Ośrodka Kultury. To niezwykłe wydarzenie pod nazwą „Oj nie widać, oj nie słychać” na które złożyło się 12 tradycyjnych pieśni lasowiackich zachwyciło licznie przybyłą publiczność. Pomysł koncertu narodził się w Stowarzyszeniu Artystycznym „Twórcy Osobliwie Niezależni” T.O.N., któremu przewodzi prezes Jolanta Lubera. Głównym wykonawcą był chór Związku Nauczycielstwa Polskiego i Samorządowego Centrum Kultury „Akord” w Mielcu pod dyrekcją Grzegorza Oliwy, a towarzyszyli mu wokaliści, zespół instrumentalny oraz kwartet smyczkowy. Koncert łączył pieśni wykonane w sposób tradycyjny ze wspaniałymi współczesnymi aranżacjami Krzysztofa Mroziaka. Każdy uwspółcześniony utwór poprzedzony był krótkim filmem z tradycyjną wersją utworu w wykonaniu śpiewaków z Zespołu Ludowego „Górniacy”. Chociaż cały koncert nie miał typowej tradycyjnej formy to jednak zyskał wielkie uznanie widzów, przypominając w każdym utworze jak potrafi bawić i wzruszać folklor. Na scenie wystąpił również śpiewak Jan Hodór z Kolbuszowej Dolnej, zdobywca wyróżnienia na 55. Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, a także niezwykle energiczna kapela ludowa „Lasowiackie Baby” z Kolbuszowej Górnej.

Zakończenie IV Festiwalu Kultury Lasowiackiej po raz kolejny miało miejsce w Rozwadowie, w którym uczestniczyliśmy jako jeden z operatorów. Na stoisku Samorządowego Ośrodka Kultury można było zobaczyć tradycyjny strój lasowiacki, wiechy i przepiórki oraz własnoręcznie wykonać tradycyjny bukiet żniwny oraz ozdoby ze słomy. Nie zabrakło również Grupy Obrzędowej „Cyganiacy” z obrzędem „Żniwa u Lasowiaków”. Dziękujemy, że Samorządowy Ośrodek Kultury w Nowej Dębie może uczestniczyć w tak ciekawym wydarzeniu i przez to kultywować i promować tradycje lasowiackie.
Zapraszamy także na wystawę fotograficzną z wydarzeń festiwalowych w Cyganach i Nowej Dębie, którą można oglądać w holu Samorządowego Ośrodka Kultury w Nowej Dębie.

Zadanie finansowane ze środków budżetu Województwa Podkarpackiego.

Zapraszamy do fotorelacji:
Warsztaty – bukiety żniwne
Warsztaty – słomkarstwo
IV Festiwal Kultury Lasowiackiej – Cygany
Koncert „Oj nie widać, oj nie słychać” – Nowa Dęba
Podsumowanie Festiwalu – Rozwadów