Wśród przemian jakie zachodziły na terenie obecnej Nowej Dęby należy uwzględnić działalność kulturalno-oświatową. Od 1948 r. w dawnej Dębie działa Gminna Biblioteka Publiczna, a kiedy w 1954 r. wprowadzono nowy podział administracyjny działa p/n Gromadzka Biblioteka Publiczna, by wreszcie w 1974 r. (kolejny podział administracyjny państwa), stać się Filią Miejsko-Gminnyj Biblioteki Publicznej. Z końcem 1954 r. w jednym z pawilonów na terenie OPW (Obóz Pracy Więźniów) utworzono Klub Fabryczny Zakładów Metalowych. Klub zatrudniał kilku pracowników m.in. instruktorów tańca i muzyki. Uczestnikami prowadzonych zajęć w większości była młodzież. Pod koniec lat 50-tych w klubie działał kilkuosobowy zespół teatralny, 18-osobowy chór żeński, zespół instrumentalny i Orkiestra Dęta.

W klubie prowadzono projekcje filmów popularno-oświatowych, organizowano spotkania z pisarzami, aktorami, tutaj odbywały się wieczorki i zabawy taneczne oraz wszystkie ważniejsze imprezy środowiskowe. Poza organizowaniem występów własnych zespołów w klubie występowały zawodowe: teatralne, estradowe, pieśni i tańca, itp. W jednym z pomieszczeń klubu mieściła się biblioteka Zakładowa, licząca w 1961 r. 6 tysięcy woluminów. W 1968 r. utworzono miejską Bibliotekę Publiczną, przekształconą w 1974 r. w Miejsko-Gminną Bibliotekę Publiczną, biblioteka ta mieściła się najpierw przy Świerczewskiego (dziś Jana Pawła II), a następnie w budynku TSM przy Al. Zwycięstwa. W tym samym roku w struktury MGBP włączono bibliotekę z Chmielowa jako Filię, które w tej strukturze ‘trwają” do 1982 r. Natomiast w 1981 r. zostaje zlikwidowana wspomniana wcześniej Biblioteka Związkowa, księgozbiór przejęła MGBP tworząc Filię w Hotelu Zakładów Metalowych. W 1968 r. rozpoczyna swoją działalność Społeczne Ognisko Muzyczne. Ognisko prowadziło naukę gry na instrumentach, a występy uczniów uświetniały różne uroczystości. Od 1950 r. istnieje Kino Związku Zawodowego Metalowców ‘Metalowiec”, w którym przez 6 dni w tygodniu wyświetlano filmy. Przez wiele lat kino funkcjonowało w budynku przy ul.Broniewskiego, a od 1980 r. znajduje się w Domu Kultury. W 1964 r. staraniem Spółdzielni Inwalidów „Zjednoczenie” oraz miejscowej dyrekcji MHD powstał Miedzyzakładowy Klub Młodzieży ‘Grota”. Do najciekawszych form pracy, jakie klub prowadził , należały spotkania z członkami ‘Klubu Sześciu Kontynentów”. Dużą popularnością cieszył się działający w klubie zespół muzyczny ‘Relaks”. 22 lipca 1980 r. oddano do użytku nowy obiekt – placówkę kulturalno-oświatową, z amfiteatralną salą widowiskowo-kinową, na miarę miasta wojewódzkiego. Instytucja nosiła nazwę Międzyorganizacyjny Dom Kultury i Techniki. W nowym budynku kontynuowały swoją działalność zespoły artystyczne z Klubu Fabrycznego, Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna , Społeczne Ognisko – Muzyczne, a także kino „Metalowiec”. Wkrótce w MDKiT zadomowiła się na dobre Orkiestra Dęta Zakładów Metalowych ‘Dezamet” i koło filatelistyczne. W 1987 r. utworzono filię MGBP w Cyganach. Od powołania placówki do czasu przemian społeczno-politycznych tj. do 1990 r. MDKiT pełni funkcję Rejonowego Ośrodka Kultury w strukturach instytucji kultury działających na terenie województwa tarnobrzeskiego. W 1990 r. zmieniają się zasady finansowania placówki, bowiem organem założycielskim dla instytucji jest samorząd miasta i gminy. Zostaje tez zmieniona nazwa na Dom Kultury i Techniki. W grudniu 1995 r. rada miejska podejmuje uchwałę o połączeniu dwóch instytucji kultury tj. Domu Kultury i Techniki oraz Miejsko-Gminnej Biblioteki publicznej w jedną p/n Samorządowy Ośrodek Kultury.